Akut Lenfoblastik Lösemi (ALL) Nedenleri

Akut Lenfoblastik Lösemi Kemik iliği DNA’sında meydana gelen bir hata olduğunda ortaya çıkan duruma denir. Ortaya çıkan hata, sağlıklı bir hücrenin normal bölünmeyi bırakacağını, öleceği zaman bölünmeye ve büyümeye devam edeceğini söyler. Bu durumda kan hücresi anormal hale gelir. Kemik iliği lenfoblast isimli lösemik beyaz kan hücrelerine dönüşen olgunlaşmış hücreler üretir. Anormal olan bu hücreler düzgün çalışamazlar ve çoğalabilirler.

 

Akut lenfositik lösemiye sebep olabilecek DNA mutasyonlarının neden kaynaklandığının sebebi açık olarak belli değildir. Fakat doktorlar yapılan araştırmalarda akut lenfositik lösemi vakalarının pek çoğunun kalıtsal olmadıklarını ortaya koymuşlardır.

 

 

Akut Lenfoblastik  Lösemi (ALL) Teşhisi 

 

 

Akut lenfositik lösemi teşhisinde uygulanan prosedürler ve testler aşağıdadır:

 

• Kan Testleri

 

Çok fazla beyaz kan hücresi, kırmızı kan hücresi ve trombosit varsa kan testleri bu durumları gösterebilir. Ayrıca kan testleri, blast (normal olarak kemik iliğinde bulunan olgunlaşmamış hücreler) hücrelerinin varlığını da göstermede etkilidirler.

 

• Kemik İliği Testi

 

Kemik iliği aspirasyonunda bir iğne yardımıyla kalça kemiğinden ya da göğüs kemiğinden, kemik iliği örneği çıkarılır. Çıkarılan numune laboratuvara gönderilerek lösemi hücrelerinin aranması ve test edilmesi için kullanılır. Laboratuvarda çalışan uzmanlar kan hücrelerini şekillerine, boyutlarına, moleküler özelliklerine ve diğer genetik özelliklerine göre sınıflandırırlar. Bunun dışında kanser hücrelerinde bazı değişiklikler ararlar. Lösemi hücrelerinin B lenfositlerinden mi yoksa T lenfositlerinden mi başladıklarını belirlerler. Ortaya çıkan bilgiler doktorların tedavi planı geliştirmelerinde yardımcı olurlar.

 

İlgili Link: Anemi Nedir

 

• Görüntüleme Testleri

 

Görüntüleme testleriyle kanserin beyne, omuriliğe ya da vücudun başka bölgelerine yayılıp yayılmadığı belirlenebilir. Görüntüleme testleri arasında X ışını (röntgen), bilgisayarlı tomografi (BT) ve ultrason yer alır.

 

• Omurilik Sıvısı Testi

 

Beyni ve omuriliği çevreleyen sıvı, omurilik sıvısıdır. Omurilik lomber ponksiyon testiyle omurilik sıvısı örneği toplanır. Alınan numune sayesinde kanser hücrelerinin omurilik sıvısına yayılıp yayılmadıkları görülebilir.

 

İlgili Link: Ms Hastalığı

 

Akut Lenfoblastik  Lösemi (ALL) ile Başa Çıkabilme ve Destek  

 

Akut Lenfoblastik  lösemi tedavisi tipik şekilde oldukça başarılıdır. Fakat tedavi süresi çok uzun olabilir. Tedavide ilk 3-6 ay aralığı yoğun geçen zamanlardır. Totalde uygulanan tedavinin süresi ise 2-3 yıldır.

 

Çocuklar bakım aşamalarında genel düzeyde hayatlarını normal şekillerde yaşayabilirler. Okula geri dönmeleri mümkündür. Yetişkinler de ise çalışma hayatı devam edebilir. Hastalıkla ilgili süreçlerle başa çıkabilmek adına aşağıdaki maddelerden faydalanılabilir:

 

• Tedavi kararlarını daha iyi bir şekilde verebilmek için lösemi hakkında yeteri kadar bilgi sahibi olunmalıdır.

 

Kişiler doktorlarından hastalıkla ilgili bilgi talep edebilirler. Edinilen bilgilere göre daha fazla araştırma yapılabilirler ancak elde olan doktor bilgilerine göre daraltılma yapmalıdırlar. Doktor randevularından önce doktora sorulması planlanan soruların yazılmasında fayda vardır. Hastalıkla ilgili bilgiler kütüphanelerden ya da internetten edinilebilirler. Ancak kaynaklara dikkat emek gereklidir. En iyi kaynak LÖSEV olabilir.

 

• Tüm sağlık ekibinden yardım alınabilir.

 

Büyük tıp merkezleri ve pediatrik kanser merkezleri pek çok uzmana ev sahipliği yaparlar. Buralarda psikologlar, psikiyatristler, rekreasyon terapistleri, çocuk yaşam çalışanları, öğretmenler, diyetisyenler ve sosyal hizmet uzmanları sağlık ekibinin paçalarıdır. Sağlık ekibinin uzmanlıklarına güvenilmelidir. Uzmanlar çocuklara gerekli olan prosedürleri açıklamada yardımcıdırlar. Ayrıca mali yardım ve tedavi esnasında barınma için düzenleme dahil olmak üzere pek çok konuda destek sağlarlar.

 

İlgili Link: Egzama İçin Bitkisel Çözümler

 

• Kanserli çocuklar için programlar keşfedilmelidir.

 

Büyük tıp merkezleri ya da kâr amacı gütmeyen pek çok grup, kanserli çocuklar ve onların aileleri için çok sayıda hizmet ve etkinlik sunarlar. Bu gruplarla ya da merkezlerle ilgili olarak sağlık ekibinden bilgi alınabilir. Bölgedeki kuruluşlara daha rahat ulaşmak mümkündür.

 

• Aile üyelerine ve arkadaşlara durumu anlamaları için yardımcı olunmalıdır.

 

Kâr amacı gütmeyen lösemi derneklerinin web siteleri, web sayfaları oluşturulmasına izin verirler. Bu sitelerden birinde web sayfası oluşturularak kişiselleştirme yapılabilir. Bu sayede tüm aile randevular, tedaviler, aksilikler ya da aksilik nedenleri hakkında bilgi sahibi olabilir.

 

Akut Lenfoblastik  Lösemi (ALL) Doktor Randevusuna Hazırlık

 

Kişiler kendilerinde ya da çocuklarında endişe duymaya neden olabilecek belirti ya da semptomlarla karşılaşırlarsa aile doktorlarından ya da bir pratisyenden randevu almalıdırlar. Eğer başvurulan doktor akut lenfositik lösemiden şüphelenirse kişilere yönlendirme yapacaktır. Kan ve kemik iliği hastalık ve durumlarının (hematolog) tedavisinde uzman olan doktora yönlendirecektir.

 

Randevu süreleri kısa olabilir. Bunun yanı sıra konuşulması gereken konular da çok olabilir. O nedenle randevuya önceden hazırlanmak kişilere büyük fayda sağlar. Hazırlanmaya yardım sağlayacak bilgiler ve doktordan beklenebilecek durumlar aşağıda listelenmiştir.

 

İlgili Link: Topuk Dikeni Nedir

 

Ne Yapılabilir?

 

• Randevu öncesi kısıtlamaların farkında olunmalıdır.

 

Randevu alınırken diyeti değiştirmek ya da kısıtlamak gibi yapılması gereken bir şey olup olmadığı sorulmalıdır. Önceden yapılması gereken durumlar varsa bunlara hazırlıklı olmak gerekir.

 

• Belirtiler not alınmalıdır.

 

Randevuyu almaya sebebiyet vermemiş olsa bile tüm belirtiler not alınmalıdır.

 

• Kişisel bilgiler hazırlanmalıdır.

 

Yaşamdaki son değişiklikler ve stres gibi durumlar dahil olmak üzere kişisel bilgiler hazırlanmalıdır.

 

• Alınan ilaçların listesi yapılmalıdır.

 

Kişiler aldıkları tüm ilaçların, vitaminlerin ve varsa takviyelerin isimlerini not almalıdırlar. Ayrıca tüm bunlardan ne kadar dozda kullandıklarını da listeye eklemelidirler.

 

• Randevuya aile üyesi ya da arkadaşla gitmek iyi gelebilir.

 

Randevu esnasında kişiye verilen bilgiler çok olabilir ve bu bilgilerin hatırlanmasında zorluk yaşanabilir. O nedenle randevuya giderken birinin kişiye eşlik etmesi fayda sağlayacaktır. Bu sayede unutulan ya da kaçırılan bir madde olmayacaktır.

 

• Soru hazırlanmalıdır.

 

Doktora sorulması planlanan soruların listesini yapmak kişilere fayda sağlamaktadır.

 

Randevuya Kadar Yapılacaklar

 

Herhangi bir belirtiyi ya da semptomu daha kötü hale getiren durumlardan kaçınılmalıdır. Mesela kişi kendini yorgun hissediyorsa ya da çocuğu benzer şekilde yorgunsa dinlenmeye zaman ayrılmalıdır. Gün içinde en önemli olan faaliyetler belirlenerek o faaliyetlerin yerine getirilebilmesine odaklanılmalıdır.

 

Doktorla geçirilen süre sınırlı olacağı için sorulacak soruların listesini hazırlamak fayda sağlayıcıdır. Bu sayede zamandan en verimli şekilde yararlanılır. Kişiler sormayı planladıkları soruları önem derecesine göre sıralayarak listelemelidirler. Akut lenfositik lösemi ile ilişkili olarak sorulabilecek sorular aşağıdadır:

 

• Semptomlara neyin neden olması muhtemeldir?
• Bu semptomların başka olası nedenleri nelerdir?
• Ne tür testler gerekir?
• Bu durum geçici midir? Yoksa kronik midir?
• Bu durumda en iyi hareket şekli nedir?
• Önerdiğiniz birincil yaklaşıma alternatif olabilecek seçenekler nelerdir?
• Uyulması gerekli olan herhangi bir kısıtlama var mıdır?
• Verilen ilaca alternatif olabilecek genel başka bir ilaç var mıdır?
• Bilgi edinebileceğim broşür ya da baskılı başka materyaller var mıdır? İnternet araştırmalarım için hangi web sitelerini önerirsiniz?
• Durumumu takip etmek için randevuların olup olmayacağı nasıl belirlenecektir?

 

Kişiler doktorlarına hazırladıkları soruların dışında başka sorular sormaktan da çekinmemelidirler.

 

Doktordan Beklenenler

 

Doktorların durumla ilgili sorular sorması beklenir. Kişiler bu soruları cevaplamaya hazır olurlarsa zamanı iyi kullanabilirler ve kendi istedikleri noktaların üzerinde daha fazla durabilirler. Doktorlar aşağıdaki soruları sorabilirler:

 

• Semptomlar ne zaman ortaya çıktılar?
• Belirtiler ara sıra mı oluyorlar yoksa sürekli mi varlar?
• Belirtilerin şiddeti ne kadar?
• Semptomları iyileştiren ya da tam tersi şekilde kötüleştiren herhangi bir durum var mı?