Aort Kapak Yetersizliği Nedir?
Aort kapak yetersizliği veya aort yetersizliği, kalbinizin aort kapağı sıkıca kapanmadığında ortaya çıkan bir durumdur. Aort kapak yetersizliği, kalbinizin ana pompalama odasından (sol ventrikül) dışarı pompalanan kanın bir kısmının tekrar içeri sızmasına neden olur.
Sızıntı, kalbinizin vücudunuzun geri kalanına etkili bir şekilde kan pompalamasını engelleyebilir. Sonuç olarak, yorgunluk ve nefes darlığı hissedebilirsiniz.
Aort kapak yetersizliği aniden veya on yıllar sonunda gelişebilir. Aort kapak yetersizliği ciddi hale geldiğinde, aort kapakçığını onarmak veya değiştirmek için genellikle ameliyat gerekir.
Aort Kapak Yetersizliği Belirtileri
Çoğu zaman, aort kapak yetersizliği yavaş yavaş gelişir ve kalbiniz sorunu telafi eder. Yıllarca hiçbir belirti veya semptomunuz olmayabilir ve hatta bu durumdan habersiz olabilirsiniz.
Bununla birlikte, aort kapak yetersizliği kötüleştikçe, belirtiler ve semptomlar şunları içerebilir:
- Yorgunluk ve halsizlik, özellikle aktivite seviyenizi artırdığınızda
- Egzersiz yaparken veya uzanırken nefes darlığı
- Şişmiş ayak bilekleri ve ayaklar
- Göğüs ağrısı (angina), gerginlik, genellikle egzersiz sırasında artar
- Baş dönmesi veya bayılma
- Düzensiz nabız (aritmi)
- Kalp hırıltısı
- Çarpıntı
Aort Kapak Yetersizliği Nedenleri
Kalbinizde kanın doğru yönde akmasını sağlayan dört kapak vardır. Bu kapaklar arasında mitral kapakçık, triküspit kapakçık, pulmoner kapakçık ve aort kapakçık bulunur. Her kapakçıkta, her kalp atışı sırasında bir kez açılıp kapanan kapaklar (kapaklar veya broşürler) bulunur. Bazen, kapaklar düzgün bir şekilde açılmaz veya kapanmaz, kalbinizdeki kan akışını bozar ve potansiyel olarak vücudunuza gerekli olan kan pompalama yeteneğini bozar.
Aort kapak yetersizliğinde, sol alt kalp odası (sol ventrikül) ve vücuda (aort) giden ana arter arasındaki kapak düzgün kapanmaz, bu da bir miktar kanın sol ventriküle geri akmasına neden olur. Bu, sol ventrikülü daha fazla kan tutmaya zorlar, genişlemesine ve kalınlaşmasına neden olur.
İlk başta, sol ventrikül genişlemesi daha fazla güçle yeterli kan akışını sürdürdüğü için yardımcı olur. Ama sonunda bu değişiklikler sol ventrikülü ve kalbinizi genel olarak zayıflatır.
Bir kapakçığa zarar veren herhangi bir koşul, kapak yetersizliğine neden olabilir. Aort kapak yetersizliğinin nedenleri arasında şunlar vardır:
- Konjenital kalp kapak hastalığı. Normal üç ayrı kapaktan ziyade sadece iki kapak (bisuspid kapak) veya kaynaşmış kapaklar bulunan bir aort kapakçığıyla doğmuş olabilirsiniz. Bazı durumlarda bir kapakta sadece bir uç (unicuspid) veya dört uç (quadricuspid) olabilir, ancak bu daha az yaygındır. Bu konjenital kalp kusurları, sizi hayatınızın bir döneminde aort kapak yetersizliği geliştirme riski altına sokar. Bisüspit kapaklı bir ebeveyniniz veya kardeşiniz varsa bu, bisuspid kapakçığa sahip olma riskinizi artırır, ancak ailenizde bisuspid aort kapakçığı geçmişi yoksa da ortaya çıkabilir.
- Kalpteki yaşa bağlı değişiklikler. Kalsiyum zamanla aort kapakta birikerek aort kapakçıklarının uçlarının sertleşmesine neden olabilir. Bu, aort kapağının daralmasına neden olabilir ve düzgün kapanmayabilir.
- Endokardit. Aort kapağı, kalbin içindeki kalp kapakçıklarını içeren bir enfeksiyon olan endokardit tarafından hasar görebilir.
- Romatizmal ateş. Romatizmal ateş aort kapağına zarar verebilir.
- Diğer hastalıklar. Diğer nadir durumlar aort ve aort kapağını genişletebilir ve bir bağ dokusu hastalığı olan Marfan sendromu da dahil olmak üzere yetersizliğe yol açabilir. Lupus gibi bazı otoimmün durumlar da aort kapak yetersizliğine yol açabilir.
- Travma. Göğsünüzde yaralanma veya aortta yırtılma nedeniyle hasar veya aort kapağının yakınında oluşan bir aort hasarı da, kapaktan kanın geriye doğru akmasına neden olabilir.
Aort Kapak Yetersizliği Teşhisi
Aort kapak yetersizliğini teşhis etmek için doktorunuz belirtilerinizi ve semptomlarınızı gözden geçirebilir, sizin ve ailenizin tıbbi geçmişini sorabilir ve fiziki muayene yapabilir. Doktorunuz aort kapak rahatsızlığını gösterebilecek bir kalp üfürümünüz olup olmadığını belirlemek için kalbinizi bir stetoskop ile dinleyebilir. Kalp hastalığı konusunda uzman bir kardiyolog sizi değerlendirebilir.
Doktorunuz durumunuzu teşhis etmek ve durumunuzun nedenini ve şiddetini belirlemek için birkaç test isteyebilir. Testler şunları içerebilir:
- Ekokardiyogram. Göğsünüzde tutulan bir cihazdan (dönüştürücü) kalbinize yönlendirilen ses dalgaları, kalbinizin hareketli görüntülerini oluşturur. Bu test doktorların aort kapağı ve aortun durumuna yakından bakmasına yardımcı olabilir. Doktorların durumunuzun nedenini ve şiddetini belirlemesine yardımcı olabilir ve ek kalp kapağı rahatsızlığınız olup olmadığını görmelerini sağlayabilir. Doktorlar ayrıca 3-B ekokardiyogram kullanabilirler. Doktorlar, aort kapağına daha yakından bakmak için transözofageal ekokardiyogram adı verilen başka bir ekokardiyogram yapabilirler. Bu testte, bir tüpün ucuna bağlı küçük bir dönüştürücü, ağzınızdan midenize (yemek borusu) giden tüpe yerleştirilir.
- Elektrokardiyogram (EKG). Bu testte, cildinizdeki pedlere takılan elektrotlar kalbinizin elektriksel aktivitesini ölçer. EKG, kalbinizin genişlemiş odalarını, kalp hastalığını ve anormal kalp ritimlerini tespit edebilir.
- Göğüs röntgeni. Bu, doktorunuzun kalbinizin genişleyip genişlemediğini, aort kapak yetersizliğinin olası bir göstergesini veya genişlemiş aortunuz olup olmadığını belirlemesini sağlar. Ayrıca doktorların akciğerlerinizin durumuna bakmasına yardımcı olabilir.
- Egzersiz testleri veya stres testleri. Egzersiz testleri, doktorların fiziksel aktivite sırasında aort kapak hastalığı belirtileri olup olmadığını görmelerine yardımcı olur ve bu testler durumunuzun şiddetini belirlemeye yardımcı olabilir. Egzersiz yapamıyorsanız, kalbinizde egzersizle benzer etkiler yaratan ilaçlar kullanılabilir.
- Kardiyak MR. Manyetik alan ve radyo dalgaları kullanarak yapılan bu test aort ve aort kapağı dahil olmak üzere kalbinizin ayrıntılı resimlerini üretir. Bu test durumunuzun ciddiyetini belirlemek için kullanılabilir.
- Kalp kateterizasyonu. Bu test genellikle aort kapak yetersizliğini teşhis etmek için kullanılmaz, ancak diğer testler durumu teşhis edemez veya şiddetini belirleyemezse kullanılabilir. Doktorlar ayrıca, koroner arterlerde herhangi bir engel olup olmadığını görmek için kapak replasman cerrahisi öncesinde kalp kateterizasyonu yapabilirler, böylece kapak cerrahisi sırasında sabitlenebilirler. Kardiyak kateterizasyonda, doktor kolunuzdaki bir kan damarı veya kasıktan kalbinizdeki bir artere ince bir tüp (kateter) geçirir ve arteri röntgende daha görünür hale getirmek için kateterden boya enjekte eder. Bu, doktorunuza kalp arterlerinizin ve kalbinizin nasıl çalıştığının ayrıntılı bir görüntüsünü oluşturan resimleri sağlar. Bu test kalp odalarındaki basıncı da ölçebilir.
Aort Kapak Yetersizliği Tedavisi
Aort kapak yetersizliğinin tedavisi, durumunuzun ciddiyetine, belirtiler ve semptomlar yaşayıp yaşamadığınıza ve durumunuzun kötüleşip kötüleşmediğine bağlıdır.
Semptomlarınız hafifse veya semptom yaşamıyorsanız, doktorunuz durumunuzu düzenli takip randevuları ile izleyebilir. Doktorunuz sağlıklı yaşam tarzı değişiklikleri yapmanızı ve semptomları tedavi etmek veya komplikasyon riskini azaltmak için ilaç almanızı önerebilir.
Sorunlu aort kapağını onarmak veya değiştirmek için ameliyat gerekebilir. Bazı durumlarda, semptomlarınız olmasa bile doktorunuz ameliyat önerebilir. Başka bir kalp ameliyatı geçiriyorsanız, doktorlar aynı zamanda aort kapak ameliyatı da yapabilirler. Bazı durumlarda, aort büyütülmüşse, aort kapak cerrahisi ile aynı zamanda tamir edilen veya değiştirilen aortun (aort kökü) bir kısmına ihtiyacınız olabilir.
Aort kapak yetersizliğiniz varsa, durumunuz kalp kapak hastalığının tedavisinde eğitilmiş ve deneyimli bir kardiyolog ekibi, diğer doktorlar ve tıbbi personel ile bir tıp merkezinde değerlendirilmeli ve tedavi edilmelidir. Bu ekip, durumunuza en uygun tedaviyi belirlemek için sizinle birlikte çalışabilir.
Aort kapağını onarmak veya değiştirmek için ameliyat genellikle göğüsteki bir kesik (insizyon) yoluyla yapılır. Bazı durumlarda, doktorlar açık kalp cerrahisinde kullanılanlardan daha küçük insizyonların kullanımını içeren minimal invaziv kalp cerrahisi yapabilirler.
Ameliyat seçenekleri şunları içerir:
Aort Kapak Onarımı
Aort kapakçığını onarmak için cerrahlar, kapakların sıkıca kapanabilmesi veya kapaktaki deliklerin onarımı için fazla kapak dokusu ile kaynaştırır, fazla kapak dokusunu yeniden şekillendiren veya çıkarabilen birkaç farklı tipte onarım yapabilir.
Doktorlar, sızıntı yapan yedek aort kapağını onarmak için kateter prosedürü kullanabilir.
Aort Kapağının Değiştirilmesi
Aort kapak yetersizliğini tedavi etmek için genellikle aort kapak replasmanı gerekir. Aort kapak replasmanında cerrahınız hasarlı kapakçığı çıkarır ve mekanik bir kapakçık veya inek, domuz veya insan kalp dokusundan (biyolojik doku kapakçığı) yapılmış bir kapakçık ile değiştirir. Kendi pulmoner kapakçığının kullanıldığı başka bir biyolojik doku kapakçık replasmanı bazen mümkündür.
Biyolojik doku kapakçıkları zamanla dejenere olur ve değiştirilmesi gerekebilir. Mekanik kapakçığı olan kişilerin, kan pıhtılarını önlemek için ömür boyu kan inceltici ilaçlar almaları gerekecektir. Doktorunuz sizinle her bir kapakçık tipinin yararlarını ve risklerini tartışacak ve hangi kapakçığın sizin için uygun olabileceğini araştıracaktır.
İlgili Link: Kalp Hastalarının Hamile Kalmadan Önce Bilmesi Gerekenler
Doktorlar ayrıca artık düzgün çalışmayan bir biyolojik doku kapakçığına yedek bir kapakçık yerleştirmek için kateter prosedürü uygulayabilir. Aort kapak yetersizliğini tedavi etmek için aort kapaklarını onarmak veya değiştirmek için kateter kullanılan diğer prosedürler araştırılmaya devam edilmektedir.
Aort Kapak Yetersizliği Olanlar Nelere Dikkat Etmeli ?
Durumunuzu izlemek için doktorunuzla düzenli takip randevularınız olacaktır.
Yaşam tarzı değişiklikleri durumunuzu önleyemez veya tedavi edemezken, doktorunuz hayatınıza kalp sağlığını koruyan bazı yaşam tarzı değişiklikleri eklemenizi önerebilir. Bunlar şunları içerebilir:
- Kalp sağlığına uygun bir diyet. Çeşitli meyve ve sebzeler, az yağlı veya yağsız süt ürünleri, kümes hayvanları, balık ve kepekli tahıllar yiyin. Doymuş ve trans yağdan, fazla tuz ve şekerden kaçının.
- Sağlıklı bir kilo. Sağlıklı bir kilo hedefleyin. Aşırı kilolu veya obezseniz, doktorunuz kilo vermenizi önerebilir.
- Düzenli fiziksel aktivite yapmak. Günlük yürüyüş rutininize tempolu yürüyüşler gibi yaklaşık 30 dakikalık fiziksel aktivite eklemeyi hedefleyin. Özellikle rekabetçi sporları düşünüyorsanız, egzersize başlamadan önce doktorunuza danışın.
- Stresle başa çıkma. Rahatlama aktiviteleri, meditasyon, fiziksel aktivite, aileniz ve arkadaşlarınızla zaman geçirme gibi stresinizi yönetmenize yardımcı olacak etkinliklere odaklanın.
- Tütün kullanmaktan kaçının. Sigara içiyorsanız, bırakın. Sigarayı bırakmanıza yardımcı olacak kaynaklar hakkında doktorunuza danışın.
- Yüksek tansiyon. Tansiyon ilacı kullanıyorsanız, doktorunuzun reçetelediği şekilde aldığınızdan emin olun.
Aort kapak yetersizliği olan kadınlar hamile kalmadan önce doktoru ile konuşması önemlidir. Doktorunuz hangi ilaçları güvenle alabileceğinizi ve hamilelikten önce kapak durumunuzu tedavi etmek için herhangi bir prosedüre ihtiyacınız olup olmadığına bakabilir.
İlgili Link: Kalp Krizi Nedir
Muhtemelen hamilelik sırasında doktorunuz tarafından yakından izlenmeniz gerekecektir. Doktorlar, ciddi kapak hastalığı olan kadınların komplikasyon riskini önlemek için hamilelikten kaçınmalarını önerebilir.