Astigmat, gözün ön yüzeyindeki veya gözün içindeki doğal merceğin yüzeyindeki korneanın düzgün olmayan bir eğriliğinden kaynaklanan bir göz kusurudur. Sağlıklı bir gözde kornea ile lens arasındaki oranda mükemmel bir eğrilik ve yuvarlaklık vardır. Göze giren ışınlar gözün ön yüzeyindeki stratum corneumda kırılarak göz içi merceğinden geçerek retinaya odaklanır. Sonuç olarak görme fonksiyonu sağlıklı bir şekilde gerçekleştirilir. Ambliyopik gözlerde, kornea veya göz içi merceği diğer kornealardan daha güçlü bir şekilde büküldüğünden, ışık retinaya çarptığında anormal şekilde bükülür.

Bu durum, göze giren ışığın retinada doğru bir odak noktası oluşturamamasına neden olur ve hem yakın hem de uzak mesafedeki görüntüler bulanık hale gelir.

Astigmat, görüntünün retinanın önüne, arkasına ya da farklı noktalara odaklanmasına neden olan bir kırma kusurudur. Miyop yalnızca uzak görüşü etkilerken, astigmat hem yakın hem de uzak mesafede görme problemlerine yol açabilir.

Astigmat Belirtileri Nelerdir?

Astigmatizmanın en yaygın belirtileri şunlardır:

• Yakın, uzak ve orta mesafelerde bulanık görme, görmenin farklı noktalarında bozulma,
• Okuma veya diğer aktivitelerden sonra göz yorgunluğu ve ağrıları, dikkat gerektiren görme bozuklukları,
• Baş ağrısı,
• Çift görme ağır vakalar ve şaşılık,
• Gece araba kullanmada zorluk,
• Işınların eşlik ettiği yazı ve ışıklı işaretlerin bulanık görmesi,
• Gözleri kısmak istemesi,
• Sık arpacık oluşumu

Astigmat Nasıl Görünür?

Gözde kornea ya da merceğin eğriliğinin düzensiz olması, ışığın retinada doğru şekilde odaklanamamasına yol açarak kırma kusuruna neden olur. Astigmatı olan kişiler, yakın veya uzak mesafeyi ya da her ikisini birden net göremeyebilir. Nesneler genellikle uzamış, eğilmiş ya da gölgeli şekilde algılanır. Ayrıca geceleri parlak ışıkların çevresinde ışık halkaları veya saçılmalar görülebilir. Görme bozuklukları, astigmatın en temel belirtilerinden biridir.

Astigmat Neden Olur?

Astigmatizma genellikle doğuştandır. Ancak çeşitli göz ameliyatlarından sonra ve göze gelen travmalardan sonra da ortaya çıkabilir. Bir diğer olası sebep ise korneanın zamanla incelip dışa doğru sivrileşmesiyle gelişen keratokonustur.

Bu durum, miyop ve hipermetropiye kıyasla daha nadir görülen bir kırma kusurudur.Loş ışıkta kitap okumak, yakından televizyon izlemek gibi miyop ve uzağı görememe gibi çeşitli görsel aktiviteler nedeniyle ilerlemez. Astigmat, gözün ışığı retinaya doğru şekilde odaklayamaması sonucu ortaya çıkan bir kırma kusurudur. Görme işlevini sağlamak için göze giren ışığı kırıp retinaya odaklayan yapılar kornea ve mercektir. Kornea ise gözün ön yüzeyini kaplayan, şeffaf ve dış tabakayı oluşturan yapıdır.

Gözün iç kısmının farklı germe hareketleriyle uzak ve yakın nesnelere odaklanmamızı sağlayan yapısı göz merceğidir. Normal kornea yuvarlak ama eliptik ise lens ve korneanın çapları eşit olmaz. Bunun sonucunda göze giren ışık düzgün bir şekilde kırılamaz ve retinada iki farklı görüntü oluşur. Bu iki farklı görüntü retina ile örtüşür ve hem yakın hem de uzak nesneler için bulanık görme ile sonuçlanır.  Astigmatizma derecesi genellikle 0.25 ile 4 arasında değişir. 4 ve üzerinde başka bir görme sorunu olabilir.

Astigmat Nasıl Teşhis Edilir?

Bir göz doktoru, ayrıntılı bir göz muayenesi ile astigmatı tespit edebilir. Astigmat testi, gözün ışığa odaklanma durumu ölçülerek hastanın görüşünü iyileştirmek için ihtiyaç duyulan optik materyali belirlemek için yapılır. Bu karar verilirken aşağıdaki testler ve sınavlar kullanılmıştır.

Bu, astigmat teşhisi etmeye yardımcı olan rutin bir testtir. Test sırasında kişiden belirli harfleri ve işaretleri 20 fit mesafeden okuması istenir. Payda azaldıkça görme keskinliği de azalır.

Göz doktoru bir refraktör kullanarak hastanın gözlerinin önüne bir dizi lens yerleştirerek ışığın odağını ölçer. Ölçümler retina merceği adı verilen ışıklı bir sap ile yapılır. Kişiye farklı harf ve işaretler gösterilerek kişinin verdiği cevaplara göre astigmatın derecesi teşhis edilir ve kişiye en net görüşü sağlayan optik malzeme belirlenir. Ayrıca göz doktoru phoropter aracılığıyla hastanın kornea eğriliğini ölçer. Göz doktoru kornea üzerinde bir ışık çemberi odaklar ve ışığın yansımasını ölçer. Ayrıca kornea topografisi de kullanılabilir. Böylece korneanın şekli ortaya çıkar ve yüzeyinin belirli bölgelerinin eğriliği ölçülür. Bu ölçüm sayesinde hastanın kontakt lens takmaya uygun olup olmadığı da belirlenebilir.

Astigmat Nasıl Tedavi Edilir?

18 yaşından önce astigmat tedavisi için hiçbir ameliyat uygun değildir. Göz doktorunuzun uygun görmesi halinde 2 torik lense kadar birçok astigmat türü düzeltilebilir. Daha yüksek sayılar için daha sert yapılı lensler kullanılır.  Astigmatı tedavi etmek için kontakt lens kullanımı uzağı görememe ve uzağı görememe kadar etkili değildir. Bu kornea yapısı ile ilgilidir. Hastanın korneası kubbe şeklinde ve kavisli olduğu için farklı göz hareketlerinden dolayı görme kalitesinde dalgalanma olabilir.

Astigmat tedavisi için gözlük kullanımı ana tercihtir. Astigmat camlarında özel silindirik mercek bulunur. Bu lens, hastanın görme alanının belirli bölümlerinde daha güçlü ve net görüş sağlamak için kullanılır. Astigmatı düzeltmek için lazerle göz ameliyatı, gözlük veya kontakt lens kullanmak istemeyen 18 yaş üstü hastaların tercih edebileceği bir işlemdir. Lazer tedavi yöntemleriyle astigmat kalıcı olarak düzeltilebilir. Bu yöntem, göz numaralarının tamamen sıfırlanmasını garanti etmese de hastaların büyük bir kısmında gözlük veya kontakt lens kullanımına gerek kalmadan net bir görüş elde edilir.