Amenore Menstrüasyonun (Regl Döneminin) Olmaması Nedenleri

Amenorenin ortaya çıkmasında farklı nedenler rol oynayabilirler. Bazı kadınlarda her şey hayat boyu normaldir. Bazılarındaysa ilacın yan etkisine ya da tıbbi bir soruna işaret edebilir.

Doğal Amenore

Yaşamın doğal seyri içerisinde farklı sebeplerden dolayı amenore yaşanabilir. Bu sebepler aşağıdadır:

• Gebelik
• Emzirme
• Menopoz

Doğum Kontrolü

Doğum kontrol hapı kullanan bazı kadınlarda adet dönemleri olmayabilir. Oral kontraseptiflerin durdurulmasından sonra bile, düzenli yumurtlama ve menstruasyonun geri dönmesi zaman alabilir. Enjekte edilen ya da implante edilen kontraseptifler, birtakım rahim içi cihazlarda (spiral) olduğu gibi amenore sebep olabilirler.

İlaçlar

Bazı ilaçlar ve onların bazı türleri adet dönemlerini durdurucu etkiye sahip olabilirler. Bu ilaçlar aşağıdakilerdir:

• Antipsikotikler
• Kanser kemoterapisi
• Antidepresanlar
• Tansiyon ilaçları
• Alerji ilaçları

Yaşam Tarzı Faktörleri

Kimi zaman yaşam tarzıyla ilgili faktörler de amenoreye sebep olabilirler. Örneğin:

• Düşük Vücut Ağırlığı

Aşırı düşük vücut ağırlığı yani normal ağırlığın yaklaşık yüzde on altında olan ağırlık, vücuttaki pek çok hormonal işlevin kesintiye uğramasına neden olur. Bu kesintiler yumurtlamayı potansiyel olarak durdururlar. Anoreksiya ya da bulimia benzeri yeme bozukluğu olan kadınlarda anormal hormonal değişiklikler ortaya çıkabilir ve bu değişiklikler adet dönemlerini durdurabilirler.

• Aşırı Egzersiz

Bale benzeri titiz bir eğitim gerektiren etkinliklerde bulunan kadınların adet döngüleri kesintiye uğrayabilmektedir. Stres, düşük vücut ağırlığı ve yüksek enerji tüketimi de dahil olacak şekilde pek çok faktör, sporcularda adet dönemi kaybına sebep olabilecek faktörlerdir.

• Stres

Zihinsel stres, hipotalamusun işlevini geçici şekilde değiştirici etkiye sahiptir. Hipotalamus, beynin menstrüel döngüsünü düzenleyen hormonların kontrol edildiği alandır. Stres, bu alanı etkileyerek yumurtlama ve menstruasyonun durmasına neden olabilir. Stres azaldıktan sonra düzenli adet dönemleri çoğunlukla devam eder.

İlgili Link: Adet Öncesi Sendromu Nedir

Hormonal Dengesizlik

Aşağıdakiler de dahil olmak üzere pek çok tıbbi problem, hormonal dengesizliğe neden olabilir:

• Polikistik Over Sendromu (PCOS)

Normal adet döngüsündeki dalgalanma seviyelerinden ziyade, nispeten yüksek ve sürekli hormon seviyelerine sebebiyet verir.

• Tiroid Problemi

Aşırı aktif tiroid (hipertiroidizm) ya da az aktif tiroid bezi (hipotiroidizm) amenore dahil olmak üzere menstrüel düzensizliklere sebep olabilir.

• Hipofiz Tümörü

Hipofiz bezinde yer alan iyi huylu yani kanserli olmayan bir tümör, menstrüasyonun yani adet döneminin hormonal regülasyonuna müdahale edebilir.

• Erken Menopoz

Menopozun başlaması genellikle elli yaş civarlarındadır. Fakat bazı kadınlarda yumurtalıktaki yumurta kaynağı kırk yaşından önce azalabilir ve menstruasyon (adet dönemi) durur.

Yapısal Sorunlar

Cinsel organlarla ilgili olan problemler amenore sebep olabilirler. Bu durumlara örnek aşağıdakilerdir:

• Uterin Skarlaşması

Asherman Sendromu, rahim astarında skar dokusunun oluşturduğu bir durumdur. Bazen dilatasyon ve kürtaj, sezaryen ya da rahim fibroidleri tedavisinden sonra meydan gelebilir.

• Üreme Organlarının Eksikliği

Bazen fetal gelişim esnasında, bebeğin uterus, serviks ya da vajina gibi üreme sistemlerinin büyük bir kısmı gelişmeden bebeğin doğumuna neden olan sorunlar ortaya çıkabilir. Üreme siteminin normal şekilde gelişmemesinden kaynaklı adet döngüsü olmaz.

• Vajinanın Yapısal Anormalliği

Vajinanın tıkanma durumu adet kanamasını engelleyen bir durumdur. Vajinada, uterus ve serviksten kan akışını engelleyen bir duvar ya da zar bulunabilir.

Amenore Yaşam Tarzı

Birtakım yaşam tarzı faktörleri amenore sebebi olabilir. Çok fazla egzersiz ya da çok az yiyecek tüketimi bu faktörlerden bazılarıdır. Kişiler iş, eğlence ve dinlenme alanlarında denge kurmak için çaba göstermelidirler. Yaşamdaki stres ve çatışma alanları değerlendirilmelidir. Eğer kişiler stres konusunda tek başına başarılı olamıyorlarsa ailelerinden, arkadaşlarından ya da doktorlarından yardım istemelidirler.

Kişiler adet döngüleriyle ilgili değişikliklerin farkında olmalıdırlar. Bu dönemlerle ilgili endişe ettikleri konular varsa mutlaka doktorlarına danışmalıdırlar. Dönemlerin ne zaman olduğunun kaydını tutarak doktora yardımcı olabilirler. Adet döneminin başladığı tarih, ne kadar sürdüğü ve yaşanılan sıkıntılı belirtiler not edilmelidir.

İlgili Link: Adet Düzensizliğini Önemseyin

Amenore Doktor Randevusu İçin Hazırlık  

Kişilerin ilk randevuları büyük ihtimalle birinci basamak hekimleri ya da jinekologları ile olacaktır.

Randevuya hazırlanmaya yardımcı olacak ve doktordan ne beklenilmesi gerektiğinin bilinmesini sağlayacak bazı bilgiler aşağıdadır:

Ne Yapılabilir?

Randevuya hazırlanmak için aşağıdaki maddelerden yararlanılabilir:

• Son adet dönemiyle ilgili ayrıntılar not alınmalıdır. Son adet döneminin ne zaman olduğu, belirtilerin ne zaman başladığı, son adet dönemi tarihi, son adet dönemi süresi gibi ayrıntılar not alınmalıdır.
• Tedavi görülen başka tıbbi durumlar varsa bunlar not alınmalıdır. Ayrıca alınan ilaçların, vitaminlerin ve takviyelerin isimleri ve dozajları da dahil olmak üzere tıbbi bilgiler listelenmelidir.
• Annede ya da varsa kız kardeşte adet sorunu olup olmadığı kontrol edilerek aile geçmişi gözden geçirilmelidir.
• Zamanı iyi kullanmak için doktora sorulması planlanan sorular listelenmelidir.

Amenore için doktora sorulabilecek temek sorular şunlardır:

• Adet dönemlerimi kaçırmama ne sebep olabilir?
• Teste ihtiyacım var mı? Testler için nasıl hazırlanmam gerekir?
• Hangi tedaviler mevcuttur? Benim için hangi tedaviyi önerirsiniz?
• Konuyla ilgili bilgilendirici broşürler var mı? İnternet araştırması için hangi web sitelerini önerirsiniz?

Doktordan Ne Beklenir?

Doktor birtakım sorular sorabilir. Bu sorular aşağıdadır:

• Son adet periyodun ne zamandı?
• Cinsel olarak aktif misin?
• Hamile olma ihtimaliniz var mı?
• Doğum kontrolü kullanıyor musunuz?
• Stres altında mısınız?
• Açıklanamayan kilo kaybı ya da kilo alımı yaşadınız mı?
• Egzersiz yapıyor musunuz? Yapıyorsanız ne sıklıkla ve ne kadar yoğun şekilde egzersiz yapıyorsunuz?
• Başka tıbbi sorunlarınız var mı?

Amenorenin ortaya çıkmasında farklı nedenler rol oynayabilirler. Bazı kadınlarda her şey hayat boyu normaldir. Bazılarındaysa ilacın yan etkisine ya da tıbbi bir soruna işaret edebilir.